Studeer-, werk- en woonruimtes hebben een langdurige invloed op ons lichamelijke, geestelijke en sociale welzijn. Dit onderstreept een belangrijke rol die ruimtes en meubels spelen bij het voldoen aan fysiologische behoeften. Gedurende de hele menselijke evolutie hebben onze voorouders te maken gehad met ruimtelijke omstandigheden die hen voortdurend voor lichamelijke, geestelijke en emotionele uitdagingen stelden. Het resulterende adaptieve gedrag is het succesverhaal van de menselijke fysiologie: door stil te zitten, hadden we het als soort niet overleefd.

Succesvol ontwikkelen
Succesvol ontwikkelen heeft betrekking op lichaam, geest en ziel. Er is een sterk verband tussen de manier waarop mensen hun omgeving waarnemen (stimuleren van de zintuigen), hun emotionele reacties en hun welbevinden, wat de belangrijkste drijvende kracht achter succesvol ontwikkelen is.

Wat prikkelt onze zintuigen op een positieve manier?
Wanneer je een ruimte binnengaat, worden je zintuigen blootgesteld aan een overweldigende hoeveelheid zintuiglijke informatie om te verwerken (gemiddeld 400.000/sec met betrekking tot alle menselijke organen). Slecht 0,00004% bereikt echter ons bewustzijn (cf. Norretranders 1994, Zimmermann 1993). Een ’filtereffect’ beschermt ons bewustzijnscentrum tegen overbelasting. Dit geeft aan dat het merendeel van de informatie die we waarnemen in ons onbewuste blijft. Toch heeft een beslissende invloed op onze emotionele toestand en intuïtieve besluitvormingsprocessen.

Ruimtes en de zintuigelijke indrukken die ze bewust geven ”kunnen genezen, ervaringen leveren, bevredigen, stimuleren of ziek maken” (Mahlke Schwarte, 1997). Wij zijn biologische organismen die in de natuur zijn geëvolueerd. Welbevinden, bewustzijn, concentratie, sociale uitwisseling, motivatie en leersucces zijn sterk verbonden met mate waarin de ruimtelijke omstandigheden ons zintuiglijk systeem beïnvloeden via natuurlijke elementen. Daarom hechten gezondheidsgerichte inrichtingsconcepten nu meer belang aan natuurlijk daglicht, een goede akoestiek en sfeer. Volgens onderzoekers hebben deze inrichtingsfactoren een duidelijke invloed op de stemming en ontwikkeling van kinderen en pedagogisch medewerkers.

”Laten we ruimtes creëren die dynamische flexibiliteit, gezonde ergonomie en compassie bieden.”

Spieractiviteit is voeding voor de hersenen
De mens is uitgerust met speciale zintuigen in het binnenoor (eventwichtsorgaan) en in de spieren, pezen en gewrichten (proprioceptief systeem). Ze functioneren als ’ogen’ in ons lichaam en registreren kleine veranderingen van binnen. Ze stimuleren ook onze cerebrale activiteiten. De positieve effecten van zintuigen van het lichaam kunnen echter alleen worden ontwikkeld als ze regelmatig worden geprikkeld. Net zoals onze ogen daglicht nodig hebben en onze neus frisse lucht, heeft het evenwichtszintuig, samen met spier- en bewegingszintuigen, regelmatige veranderingen van houding en beweging nodig. Beweging beïnvloed ook ons biochemisch systeem door neoplastische moleculaire boodschappers, zoals hormonen en eiwitten vrij te geven. Kortom, het houdt onze hersenen bij de les.

Vooral kinderen bij wie het lichamelijke en geestelijke ontwikkelingsproces nog niet is afgerond, hebben meer regelmatige bewegingsprikkels nodig dan volwassenen. Kinderen kunnen gemiddeld niet langer dan een minuut stilzitten. Wanneer dit wel het geval is beveelt het onbewuste te bewegen om emotionele, geestelijke en lichamelijke wanorde te voorkomen. Ook wordt gezegd dat jongen mensen en volwassenen eigenlijk niet langer dan 15 tot 20 minuten één en dezelfde lichaamshouding zouden moeten aanhouden.

Het activeren van spiervezels heeft een positief effect op lichaam en geest:

• De bloedcirculatie wordt verhoogd; organen zoals de hersenen krijgen meer zuurstof.
• Er komen biochemische boodschappers vrij die positief werken op het vet- en suikermetabolisme en neuroplasticiteit (groei en bedrading van zenuwcellen).
• Kinderen zijn emotioneel meer betrokken en hun ontwikkeling wordt positief beïnvloed.

”Sensomotorische functies houden ons bij de les. Door onze zintuigen te prikkelen blijven we bewust en alert.”

De vloer als vriend
Bewegen op de meest vrije manier. Kinderen vinden het heerlijk om op de vloer te spelen. Of ze nu op hun buik liggen, zitten of gehurkt, op vloerniveau zijn ze het meest vrij om op verschillende manieren te bewegen. Zo kunnen ze gemakkelijk wisselen van de ene houding naar de ander, van gespannen naar ontspannen houdingen en weer terug - onbewust gecontroleerd door een ’intelligent lichaam’ dat weet wat het op dat moment nodig heeft.

Ook ontdekken ze graag ruimtes waarin ze zich kunnen terugtrekken of kunnen verstoppen. Dit komt overeen met een andere natuurlijke ontwikkelingsdynamiek. De nieuwsgierigheid om de ”wereld” te ontdekken, nieuwe dingen te leren kennen en zich dan weer terug te trekken om dit alles te verwerken.

Bronvermelding:
VS | Ruimtes in beweging - Auteur: Dr. Dieter Breithecker
VS | FloorFriends

Heutink & VS
Al enkele jaren mag Heutink zichzelf in Nederland exclusief dealer noemen van VS-meubilair. VS behoort tot de top van Europa als het gaat om de ontwikkeling en productie van meubilair. De ruim 110 jaar bedrijfshistorie voorziet in toonaangevende productontwikkelingen en baanbrekende innovaties. De ontwikkeling van kinderen en de omgeving zijn nauw met elkaar verbonden: het is enorm belangrijk om ruimtes te creëren die de ontwikkeling van kinderen stimuleren. Het assortiment van VS is gebaseerd op een zeer flexibele, ergonomisch verantwoorde en duurzame omgeving.